Joseph Bukkens
Wie was Joseph en hoe kwam hij er toe geheim agent te worden?
Joseph is op 8 juni 1916 op de Kleine Markt nummer 3 te Vlissingen geboren. (2e winkel van links) Hij was de op een na jongste in een gezin met tien kinderen. (Op nevenstaande foto rechts op de grond). Op de stoel, rechts voor de lezers, zit mijn, in de oorlog, overleden moeder.
De vader van Joseph had een sigarenzaak annex slijterij aan de Kleine Markt te Vlissingen. Na schooltijd moest Joseph mee werken in het bedrijf; zijn taak bestond uit het spoelen van de lege bierflessen, zodat ze weer gebruikt konden worden.
Na de lagere school ging hij eerst naar de Mulo, vervolgens bezocht hij het Seminarie. Na enige tijd bleek dit voor hem niet de juiste keuze te zijn en ging hij vervolgens naar de HBS in Vlissingen om daar na enige jaren cum laude eindexamen te doen.
Zijn belangstelling ging uit naar het toenmalige Nederlands-Indië. Om daar heen te kunnen moest hij zijn dienstplicht vervuld hebben. Na een korte periode bij de landmacht ging hij over naar de marine-luchtvaartdienst.
Bij het uitbreken van de oorlog op 10 mei 1940 was Joseph thuis in Vlissingen. Het was Pinksteren. In deze dagen begint ook zijn dagboek dat hij bijhoudt tot ongeveer een maand voordat hij uiteindelijk in juni 1942, net vierentwintig geworden, bij Steenwijk samen met George Jambroes in het bezette Nederland afdaalt.
Zoals gezegd heeft hij de periode tussen vertrek uit en aankomst in Nederland vastgelegd in een dagboek. Daarnaast zijn er ook een tweetal fotoboeken teruggekomen waarin zijn reis in die periode aan de hand van foto's te volgen is.
In het kort volgt een overzicht van zijn reis. Dit is door hem uitvoerig verteld in zijn dagboek dat integraal, met foto's uit zijn fotoboeken, opgenomen is in het door mij samengestelde boekje.
Na afscheid genomen te hebben van zijn ouders en overige familie gaat hij met een groep militairen van verschillend pluimage via België en Frankrijk met een boot naar Wales. Via een tussenstandplaats komt hij uiteindelijk voor een periode in Stafford, midden Engeland. Maakt daar een goede tijd door, gaat stappen en ontmoet daar verschillende meisjes en houdt daar vriendinnen aan over. Enkele daarvan heb ik gevonden en gesproken.
In september 1940 gaat hij met een groep in Liverpool op de boot en vaart hij via Kaap de Goede Hoop naar Nederlands-Indië om daar zijn in Nederland begonnen opleiding tot vlieger af te maken. Na de opleiding in Soerabaja gaat hij via het Panama-kanaal door de Verenigde Staten, Canada, IJsland en Schotland naar Engeland terug. Gaat vliegen vanaf Leuchars in Schotland op Holland en Noorwegen. Komt in aanraking met mensen van de geheime diensten in Londen. Wordt gevraagd voor agent. Twee keer weet hij te weigeren eenmaal omdat hij niet met een bepaalde maat wil gaan en een keer weigert hij omdat er eerst maar eens duidelijkheid moest komen in bepaalde zaken.
Zoals zojuist aangegeven weigerde hij een tweetal keren om uitgezonden te worden. Of dit de reden is dat er een paspoort niet gebruikt is is mij niet duidelijk. Bij het overhandigen van zijn persoonlijke bezittingen is daarbij ook een paspoort afgegeven aan zijn ouders. Dit paspoort blijkt een vals paspoort te zijn en had mogelijk niet uitgereikt mogen worden.
Klik op de "postzegels" om de vergroot weer te geven.
Als je zo'n paspoort met een agent meegeeft, heb je de bedoeling dat hij bij de eerste controle in de val loopt. (Wat ook de bedoeling was anders is er geen spel te spelen.)
Uiteindelijk vertrekt hij en springt met George Jambroes. Dit is niet in zijn dagboekje beschreven want dat stopt ongeveer een maand voordat hij sprong.
Hoe het verder afliep en wat de achtergronden zijn heb ik in het tweede deel van Oorlogsdagboek van Joseph Bukkens vastgelegd. Zie ook bij boeken een beschrijving van zijn dagboek met een aanvulling daarop door diverse onderzoeken.
Bij zijn landing op 27 juni 1942, in Kallenkote bij Steenwijk, is hij gevangen genomen en ondergebracht in Haaren.
Van Haaren werd hij met de andere agenten op 27 november 1943 overgebracht naar het huis van bewaring in Assen.
Omstreeks 15 april 1944 is hij met 50 andere agenten overgebracht naar een speciale gevangenis in Rawicz.
Op 3 september is hij in Rawicz uitgeschreven en op 5 of 6 september, met nog 39 Nederlandse en 7 van andere nationaliteit, in Mauthausen aangekomen alwaar hij op 7 september 1944 op beestachtige wijze is omgebracht. Bernhard Slier doet hier verslag dat Joseph als eerste zou zijn omgebracht. Uit dit verhaal blijkt dat hij op 6 september is omgebracht. Zijn overlijdensdatum is echter op 7 september vermeld. Hiermee wordt nog eens bevestigd hoe moeilijk het is de waarheid vast te stellen.
In Kallenkote is er jaarlijks op of omstreeks 13 oktober een herdenking voor 6 willekeurige slachtoffers die daar op 13 oktober 1944 werden gefusilleerd. De vijf gedropte agenten van het Englandspiel die nabij deze plaats waren gedropt worden tevens bij deze herdenking betrokken.